COVID-19-related headache and sinonasal inflammation: A longitudinal study analysing the role of acute rhinosinusitis and ICHD-3 classification difficulties in SARS-CoV-2 infection

Straburzyński M, Nowaczewska M, Budrewicz S, Waliszewska-Prosół M.
Cephalalgia. September 2021. doi:10.1177/03331024211040753
Impact Factor: 6,292   MNiSW: 100

Streszczenie
Wprowadzenie:
Geneza bólu głowy w chorobie koronawirusowej 2019 (COVID-19) jest obecnie nieznana, a mnogość objawów tej choroby dodatkowo utrudnia lokalizację źródła bólu. Co ciekawe wiele osób z COVID-19 ma również objawy ostrego wirusowego zapalenia zatok przynosowych. Związek pomiędzy objawami nosowymi o bólem głowy w infekcji SARS-CoV-2 pozostaje nieznany.

Metody
To dwuośrodkowe badanie podłużne oceniało objawy u kolejnych pacjentów z COVID-19 zgłaszających się po konsultację lekarską. Pierwsza ocena dokonywana była bezpośrednio potwierdzeniu infekcji SARS-CoV-2. Druga konsultacja następowała po 9 dniach (mediana) po pierwszej

Wyniki
Do tego badania włączono 130 pacjentów (80 kobiet, 50 mężczyzn; średnia wieki 46,9 lat). Ból głowy był częstym objawem podczas pierwszej wizyty (72%) i był on silnie powiązany z objawami ostrego wirusowego zapalenia zatok przynosowych (OWZZP). Iloraz szans dla bólu głowy u pacjentów z OWZZP wynosił 3,5. Ból głowy był powiązany z układową chorobą wirusową u 96%, a z OWZZP u 51% chorych (zgodnie z 3. Międzynarodową Klasyfikacją Bólów Głowy). Kryterium C.3 (nasilenie bólu głowy przez ucisk nad zatokami przynosowymi) i C.4 (tożstronności bólu głowy i zapalenia zatok przynosowych) miały małą czułość w bólu głowy związanym z OWZZP.

Wnioski
Zapalenie błony śluzowej nosa i zatok przynosowych jest powiązane z bólem głowy w COVID-19, choć sam ból wynika prawdopodobnie z układowej choroby koronawirusowej. Kryteria 3. Międzynarodowej Klasyfikacji Bólów Głowy wymagają dostosowania do współczesnego sposobu rozumienia ostrego zapalenia zatok przynosowych.